Święty dnia 27 grudnia: Święty Jan, Apostoł i Ewangelista

By Alessia Salani On Grudnia 27, 2022

„Uczeń, którego Jezus miłował”: tak po prostu nazywa siebie Jan w swojej Ewangelii i słusznie tak to widzi, ponieważ to on odgrywa jedną z najważniejszych ról w historii zbawienia, obok oczywiście od Maryi, której Jezus wyraźnie powierza mu w chwili śmierci: „oto syn twój” i „oto matka twoja”.

Odtąd Jan bierze ze sobą Maryję jako „najdroższą rzecz”, a punktem zjednoczenia między nimi jest właśnie czystość, dziewicze życie, które oboje prowadzą.

Informacje historyczne o życiu Jana

Źródła historyczne, z których można czerpać szczegóły życia apostoła ewangelisty, są różnorodne, niektóre apokryficzne, jak inna Ewangelia, według niektórych przypisywane jego pióru.

Wiemy o nim, że jest najmłodszy i będzie żył najdłużej spośród Dwunastu.

Pochodzi z Galilei, z okolic Jeziora Tyberiadzkiego, i faktycznie pochodzi z rodziny rybackiej.

Jego ojcem jest Zebedeusz, a matką Salome.

Apostołem będzie też jego brat Jakub, zwany Starszym.

Zawsze jest wyznaczany przez Jezusa i znajduje się w gronie nielicznych, którzy towarzyszą mu w najważniejszych chwilach, takich jak zmartwychwstanie córki Jaira, Przemienienie na Górze Tabor i agonia w Getsemane.

Nawet podczas Ostatniej Wieczerzy zasiada na honorowym miejscu po swojej prawej stronie i w geście miłości opiera głowę na ramieniu: właśnie w tym momencie Duch Święty napełnia go mądrością ewangelicznego opowiadania że będzie pisał na starość.

Jako jedyny stoi u stóp Krzyża z Maryją i wraz z Nią spędza trzy dni poprzedzające Zmartwychwstanie czekając; wciąż pierwszy przybywa do pustego grobu po ogłoszeniu Marii Magdaleny, ale wpuści Piotra, bo szanuje jego starszeństwo.

Następnie wraz z Maryją przeniesie się do Efezu, skąd zajmie się ewangelizacją Azji Mniejszej.

Wydaje się również, że będzie musiał znieść prześladowania Domicjana i zostać zesłany na wyspę Patmos, skąd wraz z nadejściem Nerwy powróci do Efezu, by zakończyć tu swoje dni jako ponadstuletni, około 104 roku.

Jana, „Kwiat Ewangelii”

Jest to nazwa nadana Ewangelii napisanej przez Jana, znanej również jako „Ewangelia Duchowa” lub Ewangelia Logosu, dzięki udoskonaleniu języka teologicznego i ukuciu wielosemicznego terminu „logos”, aby wskazać Jezusa ze znaczeniami „słowo”, „dialog”, „projekt”, „czasownik”.

Zresztą w jego Ewangelii słowo „wierzyć” powtarza się 98 razy, bo w ten sposób dociera się do serca Jezusa, wierząc w wolność i przyjmując łaskę, jak pokazuje nam umiłowany uczeń Chrystusa.

Jest to także Ewangelia wysoce maryjna, nie tyle ze względu na ilość odniesień do Dziewicy, ile dzięki szczególnej łasce Tej, która najlepiej zna Syna i oddaje Tajemnicę Chrystusa.

Jednak Maryja pojawia się w relacji Jana tylko dwa razy: na weselu w Kanie i na Kalwarii.

Szczególne znaczenie ma właśnie uczta weselna w Kanie, będąca jednocześnie pierwszym spotkaniem Jezusa z Janem.

Ale powołanie Jana – który wraz z Andrzejem był już naśladowcą Jana Chrzciciela – nastąpiło prawdopodobnie w Betanii, nad rzeką Jordan.

Kiedy Jezus przybywa, Chrzciciel pozdrawia Go jako „Baranka Bożego”.

Jan jest pod takim wrażeniem tego spotkania, że nawet pamięta, kiedy ono miało miejsce (dziesiątego, około godziny 4) i dlatego nie będzie mógł potem nie pójść za Jezusem.

Ale oprócz swojej wysokiej wartości teologicznej, Ewangelia Jana różni się od synoptyków również tym, że podkreśla człowieczeństwo Chrystusa, co wynika ze szczegółów niektórych relacji, takich jak męczące siedzenie, łzy wylane za Łazarza czy pragnienie objawione na krzyżu.

Apokalipsa i Listy Jana

Jan pisze także trzy listy i Apokalipsę, jedyną proroczą księgę Nowego Testamentu.

Kończy Pismo Święte i już od swojej nazwy – która oznacza „objawienie” – wskazuje na konkretne przesłanie nadziei, jakie niesie, kładąc niejako kres dialogowi Boga z człowiekiem: odtąd przemawiać będzie Kościół, które będą odczytywać działanie Boga w historii, aż do Jego powrotu na ziemię na końcu czasu.

W tym sensie Objawienie jest także „proroctwem”.

Jeśli chodzi o trzy listy, czyli listy Jana, napisane prawdopodobnie w Efezie, są to listy o miłości i wierze, których celem jest obrona pewnych fundamentalnych prawd duchowych przed atakiem doktryn gnostyckich.