Pogrzeb Josepha Ratzingera: spojrzenie na życie i pontyfikat Benedykta XVI

By Krystiana Antonina On Jan 4, 2023

Ustawiły się władze, głowy państw i rządów, ale przede wszystkim tysiące wiernych: śmierć Josepha Ratzingera, papieża Benedykta XVI, wstrząsnęła ludzkimi duszami i wzbudziła wielki smutek

Aby celebrować jego pogrzeb, po raz pierwszy w historii Kościoła katolickiego, inny papież: pogrążony w żałobie i wdzięczny Franciszek, papież Bergoglio

Spojrzenie na życie i pontyfikat Benedykta XVI

„Bóg nie jest rządzącą siłą, odległą siłą; raczej jest miłością i kocha mnie – i jako taki, życie powinno kierować się nim, tą siłą zwaną miłością”.

11 lutego 2013 roku papież Benedykt XVI zrobił coś, co zdarzyło się tylko cztery razy w ciągu ostatnich 1,000 lat pontyfikatu.

Jego następca nie był całkiem nieoczekiwany: kardynał Jorge Mario Bergoglio od dawna był żywym, uważnym umysłem w Kościele.

Różne wrażliwości, jak być powinno: papież Franciszek nie jest następcą papieża Benedykta XVI, ale Piotra.

A jednak ludzie, choć różni, bardzo sobie bliscy i wzajemnie przywiązani.

Papież Franciszek, a wraz z nim wielu, w pełni rozumiało intelektualne i społeczne znaczenie zaledwie ośmiu lat pontyfikatu zmarłego Josepha Ratzingera.

Kim był Benedykt XVI

Syn wiejskiego policjanta, Joseph Ratzinger, urodził się w 1927 roku.

Podobnie jak wielu Niemców z jego pokolenia, jego życie zostało zniszczone przez dojście do władzy Adolfa Hiltera i nadejście II wojny światowej.

Ratzinger i jego brat Georg musieli porzucić studia w seminarium, kiedy zostali powołani do służby wojskowej.

Udało im się wrócić po wojnie i obaj przyjęli święcenia kapłańskie w 1951 roku.

Obdarzony bystrą inteligencją Ratzingera pociągały studia teologiczne.

W 1959 roku przyjął posadę wykładowcy w Bonn, gdzie zaprzyjaźnił się z kardynałem Josephem Fringsem, arcybiskupem Kolonii.

Kiedy w 1962 roku zwołano pierwszą sesję Soboru Watykańskiego II, Frings przyprowadził Ratzingera jako peritus, czyli osobistego teologa.

Sobór Watykański II uczynił Ratzingera czołową postacią teologii katolickiej.

Odegrał kluczową rolę w opracowaniu kilku dokumentów soborowych, przede wszystkim Dei Verbum (Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym).

Dei Verbum ostrożnie aprobował rosnącą otwartość katolików na współczesną naukę biblijną.

W 1966 roku Ratzinger dołączył do wybitnego wydziału uczonych katolickich i protestanckich na Uniwersytecie w Tybindze.

Jego styl nauczania przyciągał setki studentów pod wrażeniem jego erudycji i osobistej wiary.

Jego wykłady stały się podstawą wydanej w 1968 roku książki „Wprowadzenie do chrześcijaństwa”, która sprzedała się w setkach tysięcy egzemplarzy i została przetłumaczona na co najmniej 19 języków.

W 1976 roku Paweł VI mianował Ratzingera arcybiskupem Monachium i Fryzyngi i uczynił go kardynałem zaledwie kilka tygodni po święceniach.

Dwa lata później Ratzinger i jego koledzy kardynałowie wybrali polskiego arcybiskupa Karola Wojtyłę na następcę Jana Pawła I, który zmarł po zaledwie 33 dniach panowania.

Przyjmując imię Jan Paweł II, nowy papież mianował Ratzingera prefektem Dykasterii Nauki Wiary (DDF) w 1981 roku.

DDF jest jedną z najstarszych instytucji Kurii Rzymskiej, administracyjnego ramienia papiestwa: jej historyczną rolą było strzec granic wiary katolickiej.

Wybór na papieża, Benedykt XVI: „Nie rób mi tego! Masz do dyspozycji młodszych i lepszych ludzi”

Kiedy papież Jan Paweł II zmarł w 2005 roku, Ratzinger był najbardziej znanym katolickim kardynałem na świecie.

Wielu obserwatorów uważało, że jest zbyt polaryzującą postacią, aby zostać wybranym na papieża.

W homilii podczas Mszy odprawianej przed konklawe Ratzinger oparł się na tych poglądach, wzywając Kościół do przeciwstawienia się „dyktaturze relatywizmu”, odrzucającej ideę prawdy uniwersalnej.

Wczesne głosowanie pokazało jednak, że Ratzinger ma najszerszą bazę poparcia.

Później przypomniał sobie, jak modlił się w ciszy, obserwując, jak rośnie liczba obok jego imienia.

„Nie rób mi tego! Masz do dyspozycji młodszych i lepszych ludzi”.

19 kwietnia uzyskał wymaganą większość dwóch trzecich głosów i przyjął imię Benedykta XVI.

Ci, którzy oczekiwali od nowego papieża surowej dyscypliny, często byli mile zaskoczeni pozytywnym tonem jego publicznych wypowiedzi.

Jego pierwsza encyklika, Deus caritas est (Bóg jest miłością), przekonywała, że historia Boga i ludzkości nie jest walką woli, ale historią miłości.

Bycie chrześcijaninem „nie jest wynikiem wyboru etycznego czy wzniosłej idei, ale spotkaniem z wydarzeniem, z Osobą, która nadaje życiu nowy horyzont i decydujący kierunek” – napisał Benedykt w encyklice. Benedykt znalazł też czas na napisanie trzytomowego dzieła o życiu Jezusa z Nazaretu, które łączy współczesną wiedzę biblijną z duchową refleksją.

Jak wszyscy niedawni papieże, Benedykt XVI musiał stawić czoła coraz bardziej globalnemu kryzysowi nadużyć seksualnych duchownych

Był pierwszym papieżem, który spotkał się z ofiarami nadużyć, kiedy odwiedził Stany Zjednoczone w 2008 roku.

Benedykt usunął również księdza Marciala Maciela z przywództwa Legionistów Chrystusa po tym, jak dochodzenie potwierdziło kilka zarzutów wykorzystywania seksualnego.

W miarę postępu pontyfikatu obawy, które Benedykt wyraził w dniu swojego wyboru, dotyczące jego wieku i siły, wydawały się coraz bardziej prorocze.

Pogrążony w swoich pismach papież był postrzegany jako oderwany od codziennej administracji.

Od 2012 roku do włoskich dziennikarzy wycieka stały strumień dokumentów – w tym osobista korespondencja Papieża.

Napisali historie przedstawiające Kurię Rzymską trawioną zaciekłą rywalizacją i korupcją.

Kiedy długoletni biograf Benedykta, Peter Seeward, odwiedził go pod koniec 2012 roku, stwierdził, że jego przyjaciel jest „wyczerpany z energii” i „głęboko zniechęcony”.

Kilka miesięcy później Benedykt ogłosił swoją rezygnację.

Dwóch papieży

Jeśli Benedykt miał nadzieję spokojnie przejść na emeryturę, wkrótce się rozczarował: jego wielka inteligencja była nadal potrzebna Świętemu Kościołowi.

Nawet przez papieża Franciszka, który w odniesieniu do papieża emeryta i jego znaczenia wielokrotnie powtarzał, że nim jest

W czerwcu 2020 roku, w wieku 93 lat, wyjechał do Niemiec, aby być u boku swojego chorego brata Georga. Była to jego pierwsza podróż poza Włochy po rezygnacji z papiestwa.

Georg zmarł wkrótce po powrocie Benedykta do Rzymu.

Być może właściwe jest, aby ostatnia encyklika papieska Benedykta nosiła tytuł Caritas in veritate (Miłość w prawdzie), ponieważ były to dwa stałe tematy w jego twórczości.

Benedykt nigdy nie wahał się w obronie prawdy tak, jak ją rozumiał, nawet jeśli oznaczało to zdystansowanie się od tych, których kiedyś nazywał przyjaciółmi i współpracownikami.

Jednak dla Benedykta prawda nie była abstrakcją, ale prawdą o Bogu osobowym, który jest caritas, miłością.

Jak mówi w zakończeniu swojej książki Ostatni Testament: „Bóg nie jest dominującą siłą, odległą siłą; raczej jest miłością i kocha mnie – i jako taki, życie powinno być kierowane przez niego, przez tę siłę zwaną miłością”.

Papież Benedykt XVI wstąpił do domu Ojca 31 grudnia, jego pogrzeb odbędzie się jutro, 5 stycznia 2023 r.

„Panie, kocham Cię!” były jego ostatnimi słowami.