Een prachtig land waar mensen overleven

By Vader Rinaldo Do On Juni 26, 2023

Ondanks oorlogen, plunderingen, ziektes en ongelukken ben ik nog steeds in Congo

Op 3 juni 1991 kwam ik voor de tweede keer aan in Kinshasa, de hoofdstad van dit immense land.

Ik ben blij hier te zijn, ik voel me nu een Congolees. Mijn missionaire leven heb ik geleefd aan de rand van de hoofdstad van Congo (meer dan 17 miljoen inwoners), toen vlakbij de grens met Soedan, daarna in Isiro waar ik nu nog steeds ben.

Congo (80 keer het koloniale land België en bijna 7 keer Italië) is een prachtig land als een aards paradijs waar je alles vindt. De mensen zijn gastvrij en goed.

Sinds 1991 heb ik een voortdurende degradatie van het land gezien

Weliswaar hebben de verschillende regeringen enkele scholen, wegen, ziekenhuizen gebouwd, vooral dankzij de massale en geïnteresseerde aanwezigheid van Chinese bedrijven en internationale hulp, maar de levensstandaard is nog steeds een teken van aanhoudende ellende.

Meer dan de helft van de 100 miljoen inwoners leeft in een staat van absolute armoede met een BBP per capita van ongeveer 450 dollar (een van de laagste ter wereld) en een gemiddeld inkomen van 1 dollar per dag of iets meer.

Hier verhongeren mensen, ziekten als malaria, aids, tuberculose, mazelen, bloedarmoede, cholera, lepra, buiktyfus, gele koorts… zijn schering en inslag.

Het Congolese gezondheidssysteem is erg kwetsbaar, er is geen gratis openbare gezondheidszorg georganiseerd door de staat, elk gezin betaalt voor medische behandeling en ziekenhuisopname. Verschillende politici en bestuurders steken het geld van de WHO of andere solidariteitsorganen in eigen zak in plaats van het geld te gebruiken ten voordele van de gezondheidsvoorzieningen waarvoor het bedoeld was.

Er is altijd de katholieke en protestantse kerk te danken, die aanwezig zijn met diverse gezondheidsvoorzieningen zoals ziekenhuizen, gezondheidscentra, voedingscentra en klinieken. Verspreid over het hele land verwelkomen ze de zieken met passende medische zorg tegen prijzen die iedereen zich kan veroorloven. Wanneer de zieke is arm or verlaten door zijn familie, hij wordt gratis behandeld.

We leven in een immens land, boordevol natuurlijke en minerale rijkdommen

De hulpbronnen zijn talrijk: goud, kobalt, nikkel, koper, diamanten, coltan, olie, kostbaar hout en vruchtbare grond voor landbouw. Door zijn rijkdom Congo wordt verscheurd door een burgeroorlog die in 1996 begon met meer dan 6 miljoen doden. Zelfs deze maanden, honderden criminele bendes aan de grens met Rwanda, Oeganda, Soedan, zijn bereid alles te doen om hun economische belangen te verdedigen. Bendes die vaak worden gemanoeuvreerd door multinationals die dringend mankracht nodig hebben om hun bedrijf te beschermen.

In de landen van het Oosten, met name in de provincies Kivu en Ituri, er wordt dagelijks gevochten zonder echte controle door de nationale autoriteiten. Rivaliserende bendes, vaak geïmproviseerd, leggen met geweld hun regels op aan de lokale bevolking, die tot uitputting wordt gereduceerd. En het is hier dat het grootste aantal wreedheden wordt begaan: moorden, brandende hutten, vrachtwagens, bussen, ontvoeringen, massaverkrachtingen… Twee jaar lang heeft president Tshisekedi de regio's Ituri en Kivu uitgeroepen tot zijn onder een staat van beleg geregeerd door het leger.

In mei was ik in Beni Butembo, waar mensen op de vlucht slaan.

In deze gekwelde landen laten mensen hun dorpen, gewassen en vee achter en zoeken ze hun toevlucht in grotere centra waar meer veiligheid is.

En het was daar, zo'n 20 kilometer van Goma, de hoofdstad van Noord-Kivu, dat het leven van onze Italiaanse ambassadeur Luca Attanasio, de hem begeleidende karabinier, Vittorio Iacovacci, en hun Congolese chauffeur, Mustapha Milambo, eindigde op 22 februari 2021 in een hinderlaag. Een paar dagen later werd in een andere hinderlaag, op dezelfde weg, de belangrijkste militaire aanklager van het Rutshuru-gebied, William Hassani, die de leiding had over het onderzoek naar de dood van onze landgenoten en de chauffeur die hen bestuurde, gedood.

Al jaren is er sterke inmenging van buurlanden (Rwanda, Oeganda, Burundi), gewapende groeperingen zoals M 23, Codeco, de ADF… steeds intensere infiltratie van jihadistische groeperingen, bendes die de economische en sociale kwetsbaarheid van de bevolking uitbuiten om te infiltreren de regio.

Er is sprake van 'balkanisering'

Het echte doel van deze honderden bendes is om de schat van Congo in handen te krijgen, zijn rijkdommen, en om Congo te verdelen.

Een schat waar de hele wereld naar smacht, vooral de coltan die al in al onze huizen aanwezig is: in onze computers, televisies, telefoons, camera's, batterijen.

Dankzij de ongeveer 35,000 tot slaaf gemaakte kinderen (maar de werkelijke aantallen kunnen hoger zijn), ze slagen erin zich door de smalste tunnels te persen en het kostbare materiaal op te graven.

Tien tot twaalf uur werk, in ruil voor een dagloon dat kan variëren van één tot drie dollar, afhankelijk van de opdrachtgever.

Elk kostbaar materiaal heeft zijn eigen markt. Voor coltan en kobalt is dat vooral China (met tussenpersoon uit Rwanda). Goud daarentegen wordt door rebellenbendes illegaal naar Oeganda en Rwanda gebracht en van daaruit geëxporteerd naar Zuid-Afrika of Dubai, waar het wordt verfijnd en verwerkt tot blokken voor de eindmarkten: de Verenigde Staten, Europa, China, India. Elke ochtend vliegen er kleine vrachtvliegtuigen over het grondgebied om deze rijkdommen te vervoeren.

Elk jaar, Onze bisschoppen bieden een boodschap aan christenen en de hele samenleving over de sociaal-politieke en economische situatie van het land en oplossingslijnen aanbieden voor een waardiger leven voor de hele samenleving, en dat is al jaren zo aanklagen het beleid van buurlanden die de verschillende gewapende bendes steunen die hun belangen nastreven… maar die naar ze luistert?

Zelfs paus Franciscus tijdens zijn reis naar ons land in februari, tijdens zijn verschillende ontmoetingen met politieke en administratieve autoriteiten, jongeren, catechisten, bisschoppen, priesters en godgewijden, opnieuw een boodschap van vrede en verzoening gelanceerd. Paus Franciscus kwam troosten de harten daarvan die al jaren niet zijn gestopt met huilen temidden van zoveel oorlogen, lijden, doden, plunderingen, brandende dorpen, kindsoldaten, verkrachte moeders en dochters, en verkondigde “we zijn allemaal verzoend in Jezus Christus'.

Francis riep de zonen en dochters van dit land op om moedig in opstand te komen en aan degenen die dit prachtige land blijven uitbuiten riep hij uit 'handen af van Congo', want de echte rijkdom van Congo, 'de echte diamanten', zijn de mannen en vrouwen van dit immense land.

De eerste Consolata-missionarissen arriveerden in 1972 in Congo ter vervanging van de missionarissen die in 1964 door de Simba waren gedood

Onmiddellijk de lokale talen leren, de verschillende culturen betreden om te begrijpen en te communiceren, ze gingen aan het werk dorpen bezoeken, schoolonderwijs volgen, scholen openen, leraren opleiden (velen waren door de Simba vermoord) reageren op het gezondheidsprobleem door verpleegsters en doktoren op te leiden, gezondheidscentra, ziekenhuizen, voedingscentra te bouwen en waterputten te bouwen.

Een ander engagement was de opleiding van leiders, sociale animatoren en catechisten voor de vele dorpen verspreid over het bos gerechtigheid en vrede te brengen., en de begeleiding van jongeren die zich willen inzetten religieus, priesterlijk en missionair leven. Een ander werk met onze mensen was en is nog steeds het renoveren van bruggen en wegen in het bos.

Helaas zijn de bestuurders niet zo toegewijd en een manier om dit te veranderen is door jongeren de kans te geven om naar school te gaan, zieken te begeleiden naar gezondheidscentra of de dichtstbijzijnde ziekenhuizen, en kleine handel tussen de verschillende dorpen aan te moedigen.

Er zijn verschillende projecten geweest voor een meer georganiseerde landbouw cursussen, distributie van werkende hulpmiddelen, zaden en huisdieren.

In elke ontwikkelingssector is er altijd een poging om de mensen van het dorp of de buurt te animeren, te sensibiliseren, zodat ze de leiding nemen en autonoom worden zonder alleen afhankelijk te zijn van externe hulp, die steeds minder wordt.

Een belangrijke keuze blijft volgen schoolonderwijs met schoolgebouwen, hulp bij beurzen van basisschool tot en met universiteit. Een kind helpen, een jongere in de leerplichtige leeftijd, is hem helpen zichzelf te organiseren en zijn jaren met meer door te brengen waardigheid, denkend aan zijn verantwoordelijkheden voor morgen, vooral in de oorlogsjaren die we hebben meegemaakt.

Elke dag kloppen ze nog steeds op de deur van de missie voor hulp bij het betalen van school, medicijnen, ziekenhuis, het herbouwen van het huisje dat verwoest is door de stortregens... maar helaas is de hulp uit Italië sterk verminderd als gevolg van de economische crisis, Covid en de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.

Ondanks alles blijven we de liefde van de Heer verkondigen

Als ik terugdenk aan deze 30 jaar, kan ik zeggen dat alleen de liefde die deze mensen hebben gegeven en ontvangen, het geloof in de Heer en de wetenschap dat Hij ons nooit in de steek laat, mij de kracht hebben gegeven om onder ons volk te blijven, zelfs al waren en zijn de berichten uit Italië vaak 'kom terug onder ons... er is oorlog gaande... we hebben priesters nodig'.

Jarenlang kon niets worden gedaan, maar alleen AANWEZIGHEID in de verschillende dorpen wordt de viering van Heilige Mis en de andere sacramenten gaf moed aan onze mensen geloven in een nieuw Congo, zich inzetten voor het opbouwen van nieuwe relaties van vriendschap, vergeving en verzoening.

In 1998-99 in Doruma, een missie dicht bij Soedan, SPLA-rebellen plunderden onze hele missie en na een maand in het bos keerde ik met broeder Dominic terug naar de missie. Hij bleef op de missie en ik, jonger zijnde, zou de 87 kapellen op de fiets bezoeken. Voor de plundering kwamen we aan met een Land Rover en we hadden altijd kleding, medicijnen, zout, schriften... maar nu van alles gestolen had ik alleen het Woord van God en het brood en de wijn voor de eucharistie... de mensen verwelkomden me als priester, een onvergetelijke ervaring die mijn geloof in de Heer, die ons nooit in de steek heeft gelaten, heeft versterkt.

Een grote verantwoordelijkheid voor echte verandering in dit land ligt bij de lokale, provinciale, regionale en landelijke autoriteiten. Je krijgt de indruk dat veel mensen in de politiek willen stappen omdat ze snel rijk worden.

Zo gaan we dag in dag uit door blij om onze mensen te zien bewust worden van hun verantwoordelijkheden, corruptie afwijzen, tribalisme, zoals paus Franciscus ons eraan herinnerde tijdens zijn reis naar ons land.

De Kerk, die zich al jaren inzet, blijft ons volk vergezellen, ook al wordt ze vaak bekritiseerd door de machthebbers vanwege haar woorden van gerechtigheid en waarheid: priesters, catechisten, bisschoppen en lekenchristenen zijn in deze 30 jaar vermoord of gedwongen verdwijnen zonder iets over hen te weten.