Ewangelia niedzieli 09 kwietnia: Jan 20, 1-9

By Carla Miglietty On Kwiecień 9, 2023

Jana 20, 1-9: Pusty grób

20 Wczesnym rankiem pierwszego dnia tygodnia, gdy jeszcze było ciemno, Maria Magdalena poszła do grobu i zobaczyła, że kamień odsunięto od wejścia. 2 Przybiegła więc do Szymona Piotra i drugiego ucznia, którego Jezus miłował, i rzekła: «Wzięli Pana z grobu i nie wiemy, gdzie Go położyli».

3 Więc Piotr i drugi uczeń udali się do grobu. 4 Obaj biegli, ale ów drugi uczeń wyprzedził Piotra i pierwszy dotarł do grobu. 5 Pochylił się i spojrzał na leżące tam płaty płótna, ale nie wszedł do środka. 6 Wtedy Szymon Piotr szedł za nim i wszedł prosto do grobu. Zobaczył leżące tam pasy płótna 7 oraz chustę owiniętą wokół głowy Jezusa. Tkanina nadal leżała na swoim miejscu, oddzielona od płótna. 8 W końcu drugi uczeń, który pierwszy przybył do grobu, również wszedł do środka. Zobaczył i uwierzył. 9 (Wciąż nie rozumieli z Pisma Świętego, że Jezus musiał powstać z martwych).

Drogie Siostry i Bracia Misericordie, jestem Carlo Miglietta, lekarz, biblista, laik, mąż, ojciec i dziadek (www.buonabibbiaatutti.it).

Dzisiaj dzielę się z wami krótką medytacją nad Ewangelią, ze szczególnym uwzględnieniem tematu miłosierdzie.

ODKRYCIE PUSTEGO GROBU I OBJAWIENIE SIĘ MARII MAGDALNEJ: JANA 20,1-9

Struktura: harmonizacja materiału niejednorodnego:

a) historia kilku kobiet, które poszły do grobu i zastają go pustym (Mt 28-1; Mk 8-16; Łk 1-8): u Jana jest ślad to w ww. 23-55 i 24-11;

b) historia niektórych uczniów, którzy również idą do grobu i wracają zakłopotani (Łk 24): u Jana uwypuklona jest rola umiłowanego ucznia, typ każdego wierzącego;

c) opowieść o ukazaniu się Jezusa Magdalenie (Mt 28-9; Mk 10-16): tradycja Jana jest chyba najstarsza.

Jana 20-1 / Tekst:

w. 1: – w dzień po szabacie: lit. „w jeden z szabatów”: jest to pierwszy prawdziwy szabat, dzień święta eschatologicznego;

– gdy było jeszcze ciemno: znaczenie teologiczne (w Mk 16-1 „słońce już wzeszło”, w Mt 2 „o świcie”);

– Maria Magdalena: w Mt 28 jest też „druga Maria”, w Mk 1 „Maria Jakuba i Salome”, w Łk 16 także „Joanna, Maria Jakuba i inne kobiety”;

– grobowiec: prawdopodobnie w kształcie arcosolium, z półkolistymi niszami wykutymi w bocznych ścianach komory grobowej, ok. 0.80 m nad ziemią, 0.5-1 m głębokości, z małym otworem na zewnątrz o wysokości poniżej metra ;

W. 2: Szymon i Jan są jedynymi, którzy poszli za Jezusem podczas Męki;

W. 5: – bandaże: to są othonìa, płótno: ale synoptycy mówią o sindonie, prześcieradle (oprócz Łk 24, który jest być może dodatkiem): być może jest to liczba mnoga od rozszerzenia, oznaczającego „płótno płótno";

w. 6: – leżący tam (keìmena): na zagłębieniu arosolium, a nie „na ziemi” (!);

w. 7: – całun (soudàrion), chusteczka zakrywająca usta zmarłego;

W. 8: – zobaczył i uwierzył: może lepiej „zaczął wierzyć” (aoryst ingressive).

Płótna pogrzebowe

a) Dowód zmartwychwstania?

Już w V wieku Amoniusz z Aleksandrii twierdził, że zmartwychwstałe ciało Jezusa wyłoni się z szat pogrzebowych w sposób niematerialny. Dlatego różni uczeni (Balagué, Omer…) uważają, że ukochany uczeń uwierzył, ponieważ znalazł płótna pogrzebowe, które pozostałyby nasączone olejkami aromatycznymi, wyprostowane i sztywne, jakby zwłoki zniknęły w jego mumii.

Podajmy dosłowne tłumaczenie tego fragmentu: „I pochyliwszy się (Jan) widzi leżące (opadające?) płótno, a jednak nie wszedł. Wtedy wszedł Szymon Piotr, który szedł za Nim, wszedł do grobu i zauważył leżące (opadające?) płótno i całun, który miał na głowie, nie leżący (opadający?) jak płótno, ale inaczej, zwinięty do wewnątrz, na swoim miejscu (= tam, gdzie powinno być)” (J 20-5).

– „Płótno”: tłumaczenie „bandaże” jest nie do utrzymania, ponieważ po grecku „bandaże” mówi się „keirìai” (por. J 11, 44: bandaże zwłok Łazarza). Tutaj zamiast tego jest to „othónia”, czyli rodzajowe „płótno lniane”.

– Całun”: chusteczka (do wycierania potu). Mamy tutaj na myśli obrus (por. J 11: twarz Łazarza jest przewiązana całunem).

– Imiesłów „zwinięty” („entetyligménon”) w języku greckim jest dokonany, co wskazuje zatem na działanie w przeszłości, którego skutki trwają w teraźniejszości, i dlatego należy je rozumieć jako „ciągle zwijane tak, jak było włączać".

– „Kłamstwo”: to jest dosłowne tłumaczenie słowa „kéimena”: nie jest poprawne tłumaczenie „na ziemi”. Słowo „kłamstwo” w nawiasie nie jest tłumaczeniem, lecz interpretacją. Byłoby tak, że płótna pogrzebowe, nie zawierające już zwłok, „opadły”; natomiast całun, który był sztywniejszy, nie zwisałby jak płótna, ale pozostawałby zwinięty wewnątrz całunu na swoim miejscu, tj. widoczne na zewnątrz.

– „eis èva tòpon”: dosł.: w jednym miejscu; czyli: w tym samym miejscu

– „Wtedy wszedł i ów drugi uczeń, który pierwszy przyszedł do grobu, i ujrzał, i uwierzył” (J 20). Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na obecność podwójnego „i” łączącego widzenie i wiarę: koordynacja wprowadzona przez „i ujrzał i uwierzył” jest znacznie bliższa w języku greckim niż włoskim. Wyraża związek przyczyny i skutku: uczeń uwierzył na podstawie tego, co zobaczył. Ten widok skłonił go do wiary w zmartwychwstanie: bo gdyby ktoś chciał zabrać trupa, nie mógłby tak zostawić płótna. W ten sposób uczeń wywodzi z ułożenia płótna „dowód” zmartwychwstania Jezusa i w ten sposób wierzy Pismu (por. J 8: „Gdy więc zmartwychwstał, uczniowie przypomnieli sobie […] i uwierzyli Pismu i mowa, którą wypowiedział Jezus”).

b) Dowód, że nie doszło do kradzieży zwłok?

Ale nie jest jasne, dlaczego takie cudowne rozwiązanie nie przekonało także Piotra. Być może bardziej prawdopodobne jest, że umiłowany uczeń, widząc starannie naprawione płótno, uznał porwanie ciała za mało prawdopodobne. Już Chryzostom powiedział: „Ktobykolwiek usunął ciało, nie byłby go najpierw rozebrał, ani nie zadał sobie trudu zdjęcia, zwinięcia całunu i pozostawienia go w osobnym miejscu” (Homilie o Janie, 85.4).

c) „Teologia szaty

Nie zapominajmy również, że w całej Biblii istnieje „teologia ubioru”: ubiór ma nie tylko ważną wartość symboliczną (pomyślmy o białych szatach typowych dla sfery boskości lub o tym, jak Jezus zdjął tunikę przed ukrzyżowaniem ), ale i nagość może przywodzić na myśl prymitywną rajską sytuację Adama, przyjaciela Boga.

Tutaj Jezus nie potrzebuje już ludzkich szat, ponieważ „Chrystus, który powstał z martwych, już więcej nie umiera” (Rz 6, 9), w przeciwieństwie do Łazarza, który wychodzi z grobu owinięty w płótna pogrzebowe (J 11, 14), ponieważ musiał umrzeć ponownie.

Rozpoznanie Zmartwychwstałego

W różnych opóźnieniach baranka (20:11-18; 21:4-7; Łk 24:31-35) znajdujemy różne znaczenia:

a) apologetyczny: uczniowie najpierw zwątpili (nie byli łatwowierni);

b) objawieniowy: między ciałem Jezusa przed zmartwychwstaniem a ciałem zmartwychwstałym istnieje ciągłość (można dotknąć: 20-20; jada z uczniami: Łk 27-24; Dz 41), ale także głęboka różnorodność (przechodzi przez mury: 42:10): por. 41 Kor 20:19-1;

c) teologiczny: to zawsze Bóg czyni pierwszy krok w naszym kierunku: Maryja z Magdali wierzy po wezwaniu Ją po imieniu, uczniowie z Emaus przy łamaniu chleba, uczniowie po cudownym połowu: pozostaje tylko dla człowieka, aby „zwrócił się ku Niemu” (20), „otworzył oczy” (Łk 16), rzucił się ku Jezusowi (J 24).

Dobre Miłosierdzie dla wszystkich!

Ktokolwiek chciałby zapoznać się z pełniejszą egzegezą tekstu lub pogłębioną analizą, proszę pytać na migliettacarlo@gmail.com.