Kinderboeken (en andere boeken) | “Amahoro en het zal weer vrede zijn”
Een boek om met kinderen over vrede te praten en met hen te leren dat vrede wordt gemaakt. Een project voor een “huis van hoop” in Burundi
Door Francesco Semeraro
“Een oude Burundese visser vertelde mij dit verhaal…” – is de zin die op de achterkant van het korte verhaal staat “Amahoro en het zal weer vrede zijn”. Het trekt veel lezers, vooral kinderen, die mij vaak nieuwsgierig vragen of het echt zo is gebeurd als het geschreven staat. En ik antwoord ze aldus.
Tijdens mijn eerste reis naar Burundi waren mijn zintuigen superactief. Dat gebeurt me altijd als ik op reis ben. Ik vond het leuk om glimlachen uit te wisselen met mensen en vragen te stellen om mijn nieuwsgierigheid te bevredigen, ondanks dat ik de taal niet kende. Ik voelde de hartslag van de harten van die mensen en stopte de glimlachen van de kinderen die ik overal tegenkwam in de herinneringsdoos. Ik memoriseerde het lied van de weelderige natuur en miste geen enkel fluistering van de zachte wind die 's avonds van het meer naar het land waait.
Alles werd een verhaal dankzij mijn dochter Chancelline – geboren in Burundi – die
heeft mij toegestaan een geadopteerde zoon te worden
van dit land met duizend heuvels, waar melk en honing vloeien.
Zo vertelde de oude visser mij over de landen die werden overspoeld door het Tanganyikameer en de hoogten van Kasumo, waar de eerste omzwervingen van de Nijl, de bron ervan, ontsprongen. Al het wonder dat ik genoot was zeker het werk van een wijze god, Amazi - de vader van alle wateren - die van de hemel en die van de aarde. Hij had twee zonen, Ama en Horo, die zijn vrede waren, en vrede heerste in de wereld.
In Burundi gebruiken mensen, wanneer ze elkaar ontmoeten, het woord “amahoro” om elkaar te begroeten, wat in hun taal, Kirundi, “vrede” betekent. Kortom, de begroeting is een wens voor harmonie en wordt ook gebruikt om te verklaren: “Ik kom in vrede.”
Dus ik zei tegen mezelf, als Ama en Horo verenigd blijven, heerst er vrede. Helaas gebeurt het dat trots in de weg staat van twee 
broeders, die de vrede verbreken en haat verspreiden in de harten van de mensen. Zo breekt er een oorlog uit tussen de stam die aan het meer leeft en de stam die op de hooglanden leeft.
Het verhaal is geïnspireerd door het conflict – dat helaas culmineerde in de genocide van 1994 – tussen Hutu en Tutsi (de twee grootste etnische groepen die in Burundi en het naburige Rwanda wonen).
De vijandigheid die tot op de dag van vandaag voortduurt, is een gevoel van haat dat door de Europese kolonisten van eind 19e eeuw is geënt; als onkruid heeft het wortel geschoten in trots, een kwaadaardige erfenis die van vader op zoon wordt doorgegeven. Dit gebeurt wanneer er de neiging om de verschillen te benadrukken in plaats van de schoonheid en waarden van elk individu te benadrukken.
In het verhaal komen nog twee andere personages aan bod. Ik leerde deze personages kennen toen ik de monding van de Rusizi-rivier verkende, op het punt waar de rivier uitmondt in het immense Tanganyikameer.
Het zijn twee dieren, die allebei van nature zeer agressief zijn en om verschillende redenen; ze leven – niet bepaald vredig – in dezelfde wateren en delen de uren van de dag: de nijlpaard als imposante heerser overdag en de krokodil als sluwe nachtelijke roofdier.
Beiden wilden meedoen aan het verhaal. En hoe kon ik tegen hen argumenteren, gezien hun aandringen en manier van doen? Ik kon het niet laten om hen centraal te stellen in het verhaal, tot het punt dat ik hen de protagonisten maakte.
De twee personages zijn de architecten van hun eigen toekomst en van het einde van het verhaal, dat vooral jonge lezers verrast en fascineert.
Het verhaal, in de stijl van volksmythen, werd gesublimeerd door het potlood van zijn vriend Saverio Penati, een expert illustrator voor kinderen, die het verhaal vorm en kleur gaf.
De laatste jaren is Amahoro ook op basisscholen en middelbare scholen geïntroduceerd,
via een intercultureel en vredeseducatief project,
geïntegreerd in de specifieke onderwijsaanbodplannen van de instellingen,
die gratis beschikbaar zijn voor schooldirecteuren, leraren en andere geïnteresseerden.
Leerlingen ontdekten door middel van dynamiek en interactieve workshops hoe vredesbemiddeling mogelijk is door het overwinnen van individualisme en afsluitingen, en hoewel conflicten soms onvermijdelijk lijken, kan de vastberaden overtuiging die wordt ingezet om personalisme te overwinnen wonderen verrichten.
De opbrengst van het boek ging terug naar Burundi, dankzij het initiatief van de 4inzu OdV-vereniging – om de bouw van een “Nice Hope House” te financieren, waar kinderen in nood en weeshuizen worden opgevangen.
vind gastvrije armen die wachten op een ontmoeting die meer verhalen zoals deze kan vertellen.
De ervaring die ik in deze jaren heb opgedaan, leert mij dat er er is nog steeds hoop, met het voorbeeld van de jongerent, want misschien komt er dankzij hen weer vrede in Amahoro!
Francesco Semeraro
Bron en afbeeldingen
- spazio + spadoni
- Vereniging 4inzu
- Francesco Semeraro