De onderwijscrisis in de context van oorlog
De stad Goma, gelegen in het oosten van de Democratische Republiek Congo (DRC), belichaamt een verontrustende paradox
De bakermat van een levendige en dynamische bevolking, maar toch gedompeld in een klimaat van geweld en criminaliteit dat de norm lijkt te worden. Elke dag worden levens weggenomen, families verwoest en de hoop op gerechtigheid verdampt in een zware stilte.
Goma, ooit een stad van hoop en veerkracht, zit nu gevangen in eindeloos geweld en geïnstitutionaliseerde straffeloosheid. De moord op Edmond Bahati is slechts een symbool van deze tragische realiteit. Naast de agressie van de M23-rebellenbeweging, die duizenden doden en ontheemden rond Goma heeft veroorzaakt, is de stad nu het centrum geworden van groeiende onveiligheid die elke dag onschuldige doden veroorzaakt.
De moord op Edmond Bahati Monja, coördinator van het radiostation Maria in Goma, die op 27 september in het district Ndosho werd vermoord toen hij naar huis terugkeerde, en de moord op een jong meisje in het district Himbi door gewapende overvallers op 1 oktober zijn slechts de laatste voorbeelden in een lange lijst van misdaden die nog steeds onbeantwoord zijn.
Een moord die de stad doet schudden
Edmond Bahati was gewoon een burger. Als coördinator van Radio Maria belichaamde hij een stem van hoop en geloof voor veel inwoners van Goma. Zijn brute moord liet de gemeenschap in shock achter, maar vooral in onbegrip. Waarom hij? Waarom deze gruwelijke misdaad? En vooral, waar is de gerechtigheid? Hoewel de veiligheidsdiensten de dader en medeplichtige van deze misdaad hebben opgepakt, bevinden Bahati's familie en zijn collega's zich gevangen in een maalstroom van pijn en frustratie.
Zijn moord is symptomatisch voor wat Goma mankeert: een institutionele onverschilligheid die criminelen vrijlaat en rouwende families zonder steun. Ondanks de mobilisatie van de burgermaatschappij, de eerbetonen aan Bahati en de oproepen tot actie, is er een grote angst dat deze misdaad in de vergetelheid zal raken, net als zoveel andere.
De toename van criminaliteit op de straten van Goma
Het is niet de eerste keer dat Goma het toneel is van onverklaarbaar en vaak ongestraft geweld. Berichten over moorden, gewapende overvallen en aanvallen nemen met alarmerende frequentie toe. In de nacht van 1 oktober vond er nog een tragedie plaats: een jong meisje werd vermoord door dieven die een telefoonkaarthandelaar probeerden op te sporen. Hij was slechts een onschuldig slachtoffer dat in een valstrik zat die hij nooit had kunnen voorzien. Dit drama benadrukt het alomtegenwoordige geweld dat heerst in de straten van Goma.
De inwoners leven in constante angst, in psychose. Ze weten niet of ze na een dag werken of een simpele reis veilig thuiskomen. De tijden na 6 uur zijn onzeker geworden voor de veiligheid van mensen en hun bezittingen. De politie, die hen zou moeten beschermen, lijkt machteloos tegenover de omvang van de situatie. Sporadische patrouilles, wijdverbreide corruptie en een schrijnend gebrek aan middelen maken Goma tot een broedplaats voor criminelen.
Dit alles is slechts het resultaat van een falend rechtssysteem. Het gevoel van straffeloosheid dat in Goma heerst, wordt grotendeels gevoed door het falen van het rechtssysteem. Veel zaken van moord, geweld en diefstal bereiken nooit de rechtbank. De zaak van Edmond Bahati en het vermoorde meisje vormen helaas geen uitzondering. De mensen van Goma zijn gedesillusioneerd door een systeem dat zijn verantwoordelijkheden niet lijkt na te komen.
Onderzoeken worden vaak verknoeid, bewijsmateriaal wordt slecht verzameld en potentiële getuigen worden het zwijgen opgelegd uit angst voor represailles. Als gevolg hiervan wordt gerechtigheid vertraagd, soms voor altijd. Criminelen weten dat ze kunnen handelen zonder angst voor represailles. Dit klimaat van straffeloosheid draagt bij aan de toename van criminaliteit, aangezien elke onbeantwoorde moord een duidelijke boodschap afgeeft: In Goma heeft het menselijk leven zijn waarde verloren.
Onverschilligheid voor de pijn van de slachtoffers
Nog verontrustender dan de torenhoge criminaliteitscijfers in Goma is de groeiende onverschilligheid voor de pijn van de slachtoffers. Geweld is zo gewoon geworden dat tragedies die de stad ooit teisterden, nu slechts een vluchtig verhaal lijken op het lokale nieuws. Moordenaars zoals die van Edmond Bahati of dit jonge meisje halen vaak maar een paar koppen voordat ze worden opgeslokt door het nieuws, waardoor de families van de slachtoffers in hartverscheurende eenzaamheid achterblijven.
Elk leven dat wordt genomen is een tragedie, maar hoe lang zullen de namen van Bahati en deze jonge vrouw nog in onze herinneringen blijven hangen? In een stad waar geweld het dagelijkse brood is, lijkt vergetelheid het enige antwoord dat de maatschappij kan bieden. De inwoners, gevangen in een overlevingsroutine, lijken zich erbij neer te leggen dat rechtvaardigheid voor hen slechts een verre illusie is.
De moord op Edmond Bahati en vele andere onschuldige mensen in Goma roept diepe vragen op over de toekomst van deze stad en, meer in het algemeen, die van de DRC. Als lokale en nationale autoriteiten niet snel maatregelen nemen om het vertrouwen in gerechtelijke instellingen te herstellen en de veiligheid te herstellen, dreigt de situatie verder te verslechteren. Maar er is nog steeds een sprankje hoop: dat de stemmen van de slachtoffers niet in onverschilligheid tot zwijgen worden gebracht en dat door collectief bewustzijn een veiligere en rechtvaardigere toekomst vorm kan krijgen.
Goma verdient beter. De inwoners verdienen beter. Ze verdienen het om te leven zonder de angst om het volgende slachtoffer te zijn van willekeurige en onbeantwoorde gewelddadigheid. Rechtvaardigheid mag geen loze belofte blijven. Het moet werkelijkheid worden, voor Bahati, voor het vermoorde meisje en voor alle andere levens die door onverschilligheid zijn afgebroken. Het is een dagelijkse strijd, een strijd voor menselijke waardigheid en vrede, een strijd die niet vergeten mag worden. Rechtvaardigheid moet eindelijk geschieden voor al deze onschuldige mensen die in de vergetelheid zijn geraakt.
Afbeeldingen
- Rodrigue Bidubula